LORENZO ALMARZAREN HIRUMILAKO ZERRENDA (1932)
Bere liburuan hiru milako zerrenden historia kontatzean Juan Buysek esaten du hirumilako zerrendarik zaharrena Unio Excursionista de Catalunyak 1935eko ekainean argitaratu zuena dela.
Halaber, 1968an Montañeros de Aragon-en aldizkaria agertu zena ere aipatzen du. Bigarren honi buruz , bere harridura erakusten du Buysek; izan ere, orain dela gutxiko zerrenda honetan aintzinako izen eta altuera arraroak agertzen dira. Gehiago ikertu behar izango nuke . Amoltsuki Alberto Martinez Enbidek esan digu bezala zerrenda hau beste batena zaharragoa kopia da. Zerrenda hori 1932 urtean kaleratu zen . Horregatik azken zerrenda hau hirimilakoa lehena da.
Lorenzo Almarza Mallanak, Montañero de Aragon mendiko klubearen sortzailea, aipatutako zerrenda egin zuen. Jatorrizko argitarapena 1932ko ekainean Aragon aldizkariaren 81. zenbakidunean kaleratu zen.
Montañeros de Aragon-en zuzendaritza taldeak zerrenda honi buruzko emandako hitzak ikus ditzagun.
“Piriniotan zeregin egiten dugunontzat ekimen zoriontsua sortu da. Ekimen honek eredu, ekintza eta berotasunak aldatzen ditu. Lorenzo Almarza jaunak, gure ohorezko presidentea eta Pirinio aragoiaren benetako patriarka, jarraian zehazten diren azalpen eta araudien bitartez trofeo bat abian jartzen du 3000 metrotako gora duten mendi ibilbidetan puntu gehien lortutakoari saritzeko.
Froga honek eremu pirineistan hain garrantzi handia du, ezen trofeo honi babesa emateak, gure ohorezko presidenteak eta”Montañeros de Aragon” mendi taldea elkarrekiko ditugun maitasun eta harreman estua agerian geratzen baita.
Kiroltasunean sortutako sariak mendiko kluben kideen arteko lehiakortasuna sustatuko du Aragoiko goi mendiko esparruan. Montañeros de Aragon taldea, gaur inoiz ez bezala, oso harro sentitzen da bere lana goratzean ikusteaz. Izan ere, iniziatiba honek beti izadiarantz eramango gaitu.
Gure ohorezko presidentearentzako betiko debozio eta laudorioak.
Montañeros de Aragon zuzendaritza taldea.”
Nor esaten du mendiko lehiaketa zerbait berria dela? .Hala da, trofeo bat ematen duen lehiaketak: Aragoiko hiru milako kopa Almarza. Horretarako 3000ko aragoiar eta mugatik gertu dauden frantziar batzuen zerrenda bat egiten da.
Lorenzo Almarzak hirumilako zerrenden etorkizuna susmatu izan behar zuen, adierazten baitzuen:” Lehengo aipatutako mendien zerrenda argitaratzen den lehenengo aldiz da. Ez dut espero ez zuzentzea ezta handitzea ere; soilik esango dut mendi gehienak igo dudala eta ez dudala haiei emandako altuera baieztatu, baizik eta ikasketa eta plano ezberdinetatik atera ditut. Sarritan desadostasunean zentzuzkoagoa uste nuena aukeratu dut. “Groupe des Jeunes”-en barruan Jean Arlaud eta bere lagunek egindako lanan oinarritzen da lehiaketa. Hau da, altueraren arabera puntuazioa ematen zaio mendiari, baina, neguko igoera baldin bada edo tontorrean erregistro liburua kokatzen bada puntuazioa handituko da.
Besterik gabe Pirinioetako lehenengo hirumilako zerrenda aipa dezagun
| Aneto | 3404 | |
| Posets | 3371 | |
| Maladeta | 3354 | (Maldito tontorra) |
| Perdido | 3352 | |
| Cilindro | 3327 | |
| Maladeta - E | 3312 | (Maladeta tontorra) |
| Vignemale | 3298 | |
| Tempestades | 3289 | |
| Sum de Ramón | 3259 | (Soum de Ramond) |
| Marmore | 3253 | (Marboré) |
| Corbillone | 3246 | (Cerbillona tontorra) |
| Espadas | 3226 | |
| Central | 3223 | |
| Perdiguero | 3220 | |
| Oo | 3220 | (Gourgs Blanc tontorra) |
| Montterran | 3218 | (Montferrant tontorra) |
| Maladeta - O | 3204 | (Baliteke Sayo tontor izatea)(Mendebalde Maladeten tontorraren bat) |
| Rousell | 3201 | (Russell tontorra) |
| Cuello de Alba | 3201 | (Baliteke Mir tontor izatea) |
| Petard | 3178 | (Bachimala handia) |
| Munia | 3150 | |
| Balaitus | 3148 | |
| Pie | 3147 | ¿? |
| Taillon | 3146 | |
| Sierra Morena | 3144 | |
| Royo | 3130 | |
| Tapou | 3121 | |
| Epaule | 3118 | (Marboreko bizkarra) |
| Diente de Alba | 3114 | |
| Maupas | 3110 | |
| Pico de Alba | 3096 | |
| Trumuse | 3086 | (Troumouse tontorra) |
| Infierno | 3081 | (Erdi Infiernoko tontorra) |
| Araguells | 3077 | |
| Pie del Infierno | 3073 | (Mendebalde Infiernoko tontorra) |
| Valibierna | 3067 | |
| Fondella | 3064 | |
| Baquo | 3060 | |
| Arollas | 3060 | (Ekialde Infernuko tontorra) |
| Boum | 3060 | |
| Eriste | 3056 | |
| Cuello M Perdido | 3049 | (Baudrimont tontorraren bat izan liteke) |
| Arruye | 3039 | (Mount Arrouy Tromouseko zirkoan. 2888 metroko altuera) |
| Gabieton | 3033 | |
| Carmo Negro | 3030 | |
| Beraldi | 3026 | |
| Peña Blanca | 3025 | (Peña Blanca tontorra Troumuseko zirkoan 2905 metroko altuera) |
| Algas | 3025 | |
| Niscle | 3020 | (Punta de las Olas) |
| Baccimalle | 3020 | (Cuspide de Bachimala, Gran Facharen beste izen bat da) |
| Tours | 3018 | (Torre de Marbore) |
| Torreta | 3012 | (La Forqueta) |
| Lausseras | 3010 | (Robiñera) |
| Casco | 3006 | |
| Gran Fach | 3006 | (Gran Facha) |
| Mulieres | 3005 | |
| Bachimale | 3000 | (Abeille tontorra) |
Azkenean 57 tontorrak dira, batzuk kokatzea oso zaila da. Jatorrizko altuera eta idazkera errespetatu da eta arazo gehiago ematen duten kasuek gaurko izenak adierazten dira.
