CHAUSENQUEREN ZERRENDAKO HIRUMILAKOAK(1854)
Vincent de Chaunsenquek(1782-1869), XIX. mendearen lehenengo erdian, Ramond-ek eraginda, itsatsotik itsasora Pirinio frantziaren esplorazio zehatsa egin zuen. Era berean, hurrenez hurreneko guden gorabeherak utzi zintuenean, lurralde espainiarrean ere ikerketak egin zituen. 1824an Vignemalerako ahaleginean, gaur egun bere izena duen tontorra igotzea lortu zuen Petit Vignemaleren gandorra jarraituz, igoera hau ez da ahuntzaren gauerdiko eztula.Zailena egin eta gero ez ziren Pique Longuera pasatzera ausartzen, izotza ez zapaltzeagatik.Garai hartan glaziarrek errespeto handia ematen baitzuten.1847koan Neouvillearen lehenengoa.
1834an Pirinioen osotasunei buruzko lan handia argitaratzen du.1854an eguneratzen du bi aletan:""Les Pyrénées ou voyages pédestres dans toutes les Régions de ces montagnes depuis l'Océan jusqu'à la Méditerranée" izenburupean.Jatorrizko liburuak Frantziako liburutegi nazionalaren webgunean kontsulta daitezke [1.alea] eta [2.alea].
Egia da Chausenquek ez duela hirumilako zerrenda mehatsik egiten, baina bere lanaren eranskinak altitude zerrenda ez mehatsik agertzen da, herri,lepo eta tontorrez osaturik; horretan tontor zenbaki dezente agertzen dira eta horien artean hirumilakoak ere bai. Ezaugarri deigarria da altuerak metrotan eta toesetan agertzen direla neurketaren egilearekin batera. Horregatik, lan bilduma ezin hobea da aurrekotasun aditu batzuek egindakoa.
Balizko kasuan, garai hartan , norbaiti hirumilakoak interesatu balizkio, ez dago zalantzarik zerrenda horretatik bere helburuak atera zituzkeen.Bestalde zerrenda honek argi eta garbi erakusten digu zein egoeratan zegoen mendilerroko altitude goreneko ezaguera garai hartan.Zerrenda honetan falta denak azaltzen du zenbat falta zen artean mendilerroan esploratzeko.
Deigarria da jarraian eskaintzen den tontor zerrendan Peytierek altuera neurri zehatzak egin zituena.Hemen bere lan-geodesikoren profesionaltasuna azaltzen da eta mende hartako bigarren erdian oinarria izango da estatu nagusi frantziarren mapa egiteko. Hau guztien berri eman zuen Chausenquek. Honek esaten du neurririk zorrotzenak Coraboeuf koronel, Peytier kapitaina eta Testu eta Hossard tenienteek egin zituztela, beste batzuek egindakoak ere eskaintzen ditu.
1850an inguru zeintzuk hirumilakoen errolda egin ziren ikus ditzagun.Chausenqueren taula ( bigarren aleko 326. orrialdetik 332. orrialdera) errepikatzen dugu berak idatzi zuen bezala. Altuerak metrotan eta toesetan azaltzen ditugu komentario batzukin batera izenak argitzeko.
| Le Mont-Calm | 3030m | 1580t | Coraboeuf | |
| 3157m | 1620t | Reboul | ||
| Pique d'Estats | 3141m | 1612t | Coraboeuf | |
| 3251m | 1668t | Reboul | ||
| Pique Fourcanade ou Maïl d'Espouïs | 2882m | 1479t | Peytier | |
| 3058m | 1569t | Reboul | ||
| Crête de la Maladette à l'ouest des Pics | 3171m | 1627t | Charpentier | Maladeta Mendebaldeko tontorrei buruzkoa da |
| Pic Occidental, glacier | 3312m | 1699t | Peytier | Maladeta tontorra da |
| Pic de Malahitta, glacier | 3354m | 1721t | Peytier | Maldito tontorra da |
| 3483m | 1787t | Reboul | ||
| Pic Oriental de Néthou, point culminant | 3404m | 1780t | Peytier | |
| 3580m | 1837t | Reboul | ||
| 3370m | 1729t | Tchihatchef | ||
| Pic de Carbious, vallée de Lys, glacier | 3177m | 1630t | Reboul | Crabioulesetako tontorra |
| Tuc de Maupas, glacier | 3110m | 1595t | Peytier | |
| 3148m | 1615t | Reboul | ||
| Pic Quartau, glacier | 3143m | 1613t | Peytier | Gourgs Blanc da |
| Pic Quayrat, glacier | 3059m | 1569t | Peytier | |
| 3089m | 1585t | Reboul | ||
| Pic Posets ou Pic Poleto, Val d'Astos, glacier | 3367m | 1728t | Peytier | |
| 3438m | 1764t | Vidal et Reboul | ||
| Perdighero, montagne | 3220m | 1652t | Peytier | |
| Pic Pétard | 3177m | 1630t | Peytier | Gran Bachimala da |
| Pic de Hermitans entre le val de l'Asto et Louron | 3029m | 1554t | Vidal et Reboul | Hermitans izena Gourgs-Blanc-erako ere erabili den arren, hemen Clarabide tontorrari dagokio |
| Pic de Thou | 3023m | 1551t | Peytier | Lustou da |
| Pic de Batoa ou de Biedous, Punta de Souelsa | 3034m | 1557t | Peytier | Culfreda tontorra Harritzekoa da Suelza tontor honekin nahastea |
| 3052m | 1566t | Vidal et Reboul | ||
| Le Mont-Perdu, glacier | 3351m | 1719t | Peytier | |
| 3436m | 1763t | Ramond | ||
| Le Cylindre, glacier | 3322m | 1704t | peytier | |
| 3333m | 1710t | Ramond | ||
| Pic de la Cascade ou extrémité de la Plateforme, glacier | 3276m | 1681t | Ramond | Marbore tontorrari buruzkoa da |
| Le Taillon, glacier | 3146m | 1614t | Peytier | |
| 3214m | 1649t | Vidal et Reboul | ||
| Montagne de Troumouse, glacier | 3086m | 1583t | Peytier | Peytierrek gaurko Troumouse tontor adierazten du erpin geodesikoa. La Munia Baliteke Vidal eta Reboulek punturik gorena adieraztea:La Munia |
| 3200m | 1642t | Vidal et Reboul | ||
| Cambielle, montagne, glacier | 3174m | 1628t | Peytier | Campbieil da |
| 3235m | 1660t | Vidal et Reboul | ||
| Pic Long, glacier | 3192m | 1638t | Peytier | |
| 3251m | 1668t | Vidal et Reboul | ||
| Neouvieille, montagne, glacier | 3091m | 1586t | Peytier | |
| 3155m | 1619t | Vidal et Reboul | ||
| Vignemale, montagne, glacier | 3298m | 1692t | Peytier | |
| 3356m | 1722t | Vidal et Reboul | ||
| Pic de Badescure ou Costerillou, glacier | 3148m | 1615t | Vidal et Reboul | Balaitus da |
| Pic de Baretous, glacier | 3146m | 1613t | Peytier | Balaitus ere bai. 1825an Peytier eta Hossardek lehenengo igoera lortu zuten hurrengo urtean egonaldi eginez |
| Pic d'Arrieugrand | 3003m | 1541t | Vidal et Reboul | Palas tontorra da |
| Som de Séoube, montagne | 3132m | 1607t | Junker | Berriro Balaitus baina hemen 1790an neurtu zen |
Ikusten dugu Balaitusi emandako izen ezberdinak Chausenquek tontor ezberdintzat hartzen duela. Hemen aipa liteke Beraldik mendiaren hogeita hamaseiko izen zerrenda ematen duela.Ez da harritzekoa horri lotuta nahastea zenik nagusi, ondoko zerrendetan aurkitu baitugu(UECko zerrenda ikusi).Vidal eta Reboulek hartutako altuerak, gehienetan handiagora, Tarbesen hasierako datuaren akatsa dela eta.
FTer. Fidelek itzuli du
